بیماری های قابل انتقال از طریق دریافت خون
الحمدلله ما درکشوری زندگی میکنیم که مردمی بسیارفهیم و انسان دوست داریم. اهداء خون توسط هموطنانمان یکی از این موارد انسان دوستانه بوده که نظیر آن در هیچ کشوری وجود نداشته و نخواهد داشت .شکی نیست هر کس دارای خون اختصاصی خود بوده ولی الحمدلله به کمک علم و دانشمندان رشته خون شناسی این امر مسیر شده که از خون افراد دیگری برای بیماران مورد نیاز استفاده شود .اما آیا واقعا انتقال خون بدون رعایت استانداردهای مورد نیاز بی خطر میباشد ؟ شکی نیست که هرگونه خطا در مسیر انتقال خون از فردی به فرددیگری خطرات بسیار زیادی  فرد گیرنده خون را تهدید نموده و گاها عوارض جبران ناپذیری حتی در حد مرگ نصیب فرد گیرنده خون خواهد کرد. در مقاله کوتاه زیر که توسط همکاران سازمان انتقال خون تهیه شده به گوشه ای از این خطرات انتقال  خون مخصوصا بیماریهای ناشی از انتقال اشاره شده که علاوه بر تشکر از این همکاران نظر شما خوانندگان محترم را به این نکات ارزنده  این مقاله جلب میکنم و خواهشمندم هرگونه نظر سازنده یا انتقاد خود را برای هرچه بهتر ارائه دادن مقالات بعدی در قسمت نظرات این پست برای ما ارسال نمائید .

با سپاس دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

سازمان انتقال خون وظیفه دارد سلامتی شما را که خون اهدا می کنید و سلامتی خونی که شما اهدا کرده اید را تامین کند. به همین دلیل پیش از دریافت خون از یک اهداکننده داوطلب، باید مطمئن شد که او شرایط لازم برای اهداخون راداشته (قسمت شرایط اهدای خون راببینید) و هیچ یک از مواردی که باعث معافیت او از اهدای خون می شود، را ندارد (قسمت موارد معافیت از اهدای خون را ببینید) و با انجام مصاحبه و معاینه قبل از اهدا و اطلاعاتی که از داوطلب دریافت می شود، از کسانی که درمعرض آلودگی احتمالی به ویروس ها وعوامل بیماری زای مهمی که می توانند از طریق خون انتقال یابند (مانند هپاتیت های CوB ، ایدز و سیفلیس) خون دریافت نخواهد شد. (قسمت رفتارهایی پر خطر را ببینید) با این وجود برای اطمینان از سلامتی خون های اهدا شده، هر واحد خون اهدا شده علاوه بر تعیین گروه و تعیین وجود آنتی بادی، از نظر این عفونت های مهم قابل انتقال از طریق خون شامل:
• هپاتیت B
• هپاتیت C
• ویروس HIV ( عامل ایدز )
• سیفلیس
نیز آزمایش غربالگری می شود.
اگر آزمایش مثبت گزارش شود، در هر حال خون اهدایی مصرف نخواهد شد. ولی برای تایید آن، " آزمایش تاییدی " انجام می گیرد. در صورت مثبت شدن آزمایش در این مرحله، اهدا کننده از جهت درمان و پیشگیری از سرایت بیماری به دیگران، مورد مشاوره و آموزش قرار می گیرد و دیگر هیچوقت تا پایان عمر نباید خون اهدا نماید.
در صورت نامعین بودن آزمایش تاییدی، فرد باید مجدداً آزمایش شود. ولی در صورت منفی بودن آزمایش تاییدی احتمال بیمار بودن فرد بسیار کم است با این حال او دیگر نمی تواند خون اهدا نماید.
مفهوم دوره پنجره
در تشخیص اغلب بیماریهای عفونی، مبنای آزمایشات رایج طبی، پیدا کردن آنتی بادی ضد عوامل بیماری زا در خون های آزمایش شده می باشد و نه پیدا کردن خود این عوامل. از زمان ورود عامل بیماریزا به بدن فرد آلوده تا ساخته شدن آنتی بادی ضد آن ممکنست هفته ها حتی ماه ها طول بکشد. در این فاصله زمانی، آزمایشات طبی آلودگی را نشان نمی دهند. به زبان دیگر در روند تشخیص آزمایشگاهی فاصله یا روزنه ای ایجاد می شود که این فاصله را به اصطلاح " دوره پنجره " می نامیم.

بنابراین در این دوره گرچه درخون افراد ویروس وجود دارد ولی نتیجه آزمایش آنها منفی است. بنابراین چنانچه این خون به فردی تزریق شود می تواند سبب انتقال بیماری به فرد دریافت کننده خون شود.

رفتارهای پرخطر
انجام بعضی از رفتارها در زندگی، فرد را در معرض خطر ویژه ای برای ابتلا به عفونت های قابل سرایت با خون مانند هپاتیت های B , C و ایدز قرار می دهد. این گونه رفتارهای خاص را " رفتارهای پر خطر " می گویند.
بعضی از رفتارهای پر خطرعبارتند از :
1. مصرف مواد مخدر تزریقی
2. تماس جنسی نامطمئن
3. خالکوبی ، طب سوزنی ، سوراخ کردن گوش یا قسمتی از بدن
4. استفاده مشترک از سرنگ آلوده ، تیغ و یا سایر ابزاری که با خون تماس مستقیم دارند .
اشخاصی که چنین رفتارهایی دارند، نباید برای اهدای خون اقدام کنند. زیرا آنها با این کار خود سلامت بیماران استفاده کننده از خون را به خطر می اندازند؛ مگر آنکه دست کم یکسال از کنار گذاشتن اینگونه رفتارهایشان گذشته باشد؛ حتی در بعضی موارد مانند تزریق مواد مخدر، افراد تا پایان عمر نیز اجازه نخواهند داشت، خون خود را اهدا نمایند.

بنابراین داشتن دقت و صداقت درپاسخ به پرسش هایی که به هنگام مصاحبه و معاینه پزشکی مطرح می شوند، از اهمیت فوق العاده زیادی برخوردار بوده و پاسخ غیر مسوولانه می تواند سلامت گیرنده خون رابا خطر جدی روبرو سازد .